ep15

“ไม่มีอะไรจีรังหรอก โยม โยมเองก็บวชเรียนมาหลายพรรษา ย่อมเข้าใจในหลักของการเปลี่ยนแปลงนี้ดีอยู่แล้ว”

“ครับ ผมเข้าใจดี” กัลป์พยักหน้ารับคำ ค่อย ๆ ลำเลียงอาหารที่แม่ค้านำมาส่งวางตรงหน้าพระภิกษุผู้มีรอยยิ้มอยู่เป็นนิจ

“นิมนต์ ครับหลวงพ่อ” กัลป์ถวายภัตตาหารแล้ว แยกตัวออกมายืนลำพัง วันนี้ดูเงียบเหงานัก เจ้าหน้าที่เดินประปราย แต่ไร้เงานักท่องเที่ยว ชายแดนก็ปิด ๆ เปิด ๆ ตามแต่สถานการณ์จะเอื้ออำนวยว่า นักท่องเที่ยวจะสามารถเข้าไปเที่ยวชมได้หรือไม่

“มรดกโลก” ฝรั่งช่างคิด สมบัติของถิ่นประเทศ ชาติพันธุ์ถูกกำหนดด้วยเส้นเขตแดน พี่น้องกลายเป็นคนแปลกหน้า พลัดพรากสุดท้ายก็คนละชาติ คนละเผ่า ทั้งที่มาจากรากเหง้าเดียวกัน

เขาพระวิหาร ปราสาทปรักหักพังถูกย่ำยีด้วยฝรั่งต่างชาติด้วยความไม่รู้ ด้วยการตีความตามจริตของคนตะวันตก เมืองฝั่งนั้นและฝั่งนี้ อพยพเคลื่อนย้ายหลายชาติหลายภพ แต่ก็ไม่เคยไกลจากศาสนบรรพตแห่งนี้ พระศรีศิขเรศวร ยามนี้มีเพียงนาม กัลป์รู้ดีว่า สัญลักษณ์ของพระศรีศิขเรศวรถูกแปรเปลี่ยนเป็นพระพุทธรูปที่ปะปนไปกับลึงค์ พุทธกับพราหมณ์ มิอาจแยกจากกัน ณ วันนี้

ศาสนบรรพต วิหารแห่งภูเขาที่จำลองลงมาจากสรวงสวรรค์ ไม่รู้ว่ายามนี้ ผู้คนฝั่งนั้นใช้ประโยชน์กับที่แห่งนี้แบบใดกัน ไม่มีอีกแล้ว การบำบวงเซ่นสรวงร่ายรำ มีเพียงนักท่องเที่ยวบุกตะลุยขึ้นผาสูงเพื่อชมซากโบราณสถานที่เคยยิ่งใหญ่ในอดีต ถ่ายรูปบันทึก และย่ำย่างไปทุกทิศทุกทาง จะมีใครแหงนเงยดูภาพสลักเสลาบนกรอบประตูบ้างหรือไม่นะ

กัลป์ทอดถอนกับสิ่งที่นึกคิด เขาไม่รู้ว่าตัวเองทำไมต้องผูกพันกับปราสาทบนเขาพระวิหารถึงเพียงนี้ เพราะยามใดที่เดินทางมาถึง ความรู้สึกหดหู่จะจู่โจมเข้ากัดกร่อนในใจ จนคล้ายสิ้นเรี่ยวแรงไม่อยากจะย่ำย่างไปทางไหน เหลียวมองไปทางหลวงพ่อ พระภิกษุใจดีรูปนั้น พบว่าฉันอาหารเสร็จแล้ว จึงเดินเข้าไปรับพรพระ แล้วนั่งทานอาหารที่เหลือเงียบ ๆ

“ประเดี๋ยว เรียกเจ้าเดี่ยว มาแล้ว เราไปเดินสระตราวกันหน่อยนะ” หลวงพ่อเอ่ยขึ้น เมื่อเห็นกัลป์ทานอาหารเรียบร้อยแล้ว ท่านลุกเดินนำหน้าไปแล้วอย่างช้า ๆ เจ้าเดี่ยวเดินลงมาพอดี จึงให้ทานอาหารแล้วตามลงไปที่สระตราว แต่เจ้าเดี่ยวขออยู่ข้างบนเพราะมันง่วงอยากแต่จะนอนหลับ

“หลวงพ่อครับ” กัลป์เดินตามพระภิกษุ ทันกันที่ป้ายสระตราวของอุทยานแห่งชาติเขาพระวิหาร ซึ่งพบว่าหลวงพ่อกำลังอ่านรายละเอียดของสระตราวแห่งนี้อยู่ สักครู่ท่านจึงเดินตรงไปทางขอบหินจากสระตราว แลไปยังฝั่งตรงข้ามมองเห็นปราสาทพระวิหาร หยุดยืนนิ่งแล้วหันมายิ้มกับชายหนุ่ม

กัลป์เดินตามมายืนข้างพระภิกษุ ทอดสายตาลงตามสายตาของพระภิกษุจึงเห็นภาพสลักฐานศิวลึงค์ขนาดเล็กที่บนพื้นหิน

“ศิวลึงค์ ช่างคงแกะซ้อมมือกระมังครับ บริเวณสระตราวนี่ นอกจากจะเป็นแหล่งหินตัดที่ส่งขึ้นไปก่อสร้างปราสาทด้านบนแล้ว ที่นี่ก็เป็นแหล่งน้ำของชาวเมืองกุรุเกษตร” กัลป์อธิบายตามที่เขาได้รับรู้มา

“ที่นี่เรียก กุรุเกษตรหรอกรึ”

“ครับ ตามจารึกกรอบประตูบนปราสาทเขาพระวิหารนะครับ พระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 ทรงพระราชทานนามเมืองวิเภทะ เป็นกุรุเกษตร ด้วยทรงเห็นว่า ที่นี่อุดมสมบูรณ์ ผมว่าที่นี่คงผลิตข้าวได้เยอะที่เดียว เหมือนทุ่งกุรุเกษตรในรามเกียรติ์ เลยถูกตั้งเป็นชื่อที่เหมือนกัน”

“เช่นนั้นหรอกหรือ”

“ตามจารึกบันทึกไว้อย่างนั้นครับ หลวงพ่อดูด้านหลังของหลวงพ่อซิครับ นั่นน่ะเขื่อนหินโบราณของสระตราวเลยนะครับ ชาวบ้านนี่ที่เขาเรียนรู้ในระบบชลประทานกันแล้ว”

“อืม”

กัลป์ รู้สึกผิดสังเกตกับท่าทีของหลวงพ่อ จึงเงียบแล้วมองท่านนิ่งอยู่ หลวงพ่อยิ้มละไม กล่าวกับกัลป์ช้า ๆ

“เรื่องบางเรื่อง มีมากกว่าที่เราศึกษาจากตำรับตำรา บางเรื่องราวแทรกอยู่ในจารึกหลักโน้น บางเรื่องราวแทรกอยู่ในจารึกหลักนี้ เราต้องมาเรียบเรียงและตีความ ไม่มีสิ่งใดผิด ไม่มีสิ่งใดถูก”

“เอ่อ ผมเห็นท่าทีของหลวงพ่อ เลยรู้สึกเหมือนกับว่า ตัวเองพูดอะไรผิดไป” กัลป์กล่าวยิ้ม ๆ

“ไม่หรอก หลวงพ่อกำลังฟังเสียงจากอดีตสลับกับที่โยมเล่าให้ฟังน่ะ”

“เสียงจากอดีต”

“ชาวภวาลัย จากเมืองวิเภทะ หรือเมืองกุรุเกษตร เขาก็อยู่ที่นี่ ไม่ได้ไปไหนหรอก หลายภาพ หลายชาติ ผูกพันอยู่ที่นี่”

“ชาวภวาลัย คนที่นี่เรียกตัวเองว่า เผ่าภวาลัย หรือครับหลวงพ่อ”

พระภิกษุใจดี ยิ้มรับ แล้วหันกลับมายืนอยู่ที่ภาพสลักศิวลึงค์ขนาดเล็กบนพื้นหินอีกครั้ง กัลป์เริ่มมองตามสายตาที่ทอดยาวไปเบื้องหน้าของพระภิกษุ จากศิวลึงค์แห่งนี้ มองตรงไปยังปราสาทศรีสิขเรศวร และยังสามารถเล็งไปยังสถูปคู่ สิ่งก่อสร้างรูปทรงประหลาดนั้นได้ด้วย จากมุมภาพสลักนี้ สามารถเล็งไปยังสถานที่สำคัญ บ่งบอกนัยสิ่งใดกัน

“เริ่มสังเกตได้แล้วซิ โยมกัลป์”

“ศิวลึงค์นี้ เกี่ยวพันกับสถูปคู่ ปราสาทพระวิหาร และสระตราว แต่เกี่ยวพันอย่างไรกันหรือครับหลวงพ่อ”

พระภิกษุใจดียิ้มไม่ตอบ ท่านเดินไปที่สระตราว ล้วงย่ามหยิบจอกไม้ไผ่ใบเล็กตักน้ำจากสระตราวเดินมายังภาพสลัก ทรุดนั่งลงกับพื้น ทำให้กัลป์ต้องคุกเข่าอยู่ข้าง

“บวงสรวงลึงค์นี้เสียด้วยน้ำนี่เถิด” หลวงพ่อยื่นจอกไม้ไผ่บรรจุน้ำจากสระตราวยื่นให้ตรงหน้าชายหนุ่ม

สายน้ำจากสระตราวรินรดลงบนภาพสลักศิวลึงค์ริมสระตราว หยาดน้ำซ่านซึมลงบนแผ่นหินแตกกระจายเป็นวงกว้าง ด้วยศิวลึงค์สลักภาพนี้ ตัวลึงค์มิได้สูงขึ้นจากพื้นผิวของแผ่นหินปกติ แต่เป็นการเซาะร่องให้เกิดเป็นภาพสลักศิวลึงค์

“ศิวลึงค์แบ่งออกเป็นหลายส่วน ส่วนหัวปลายด้านบน เป็นทรงกลมมน หรือรูปหน้าคน ส่วนกลางที่เป็นรูปทรงกระบอก ถือเป็นที่รวมหรือส่วนบรรจุดวงพระเนตรของพระศิวะ และส่วนฐานบางทีตีความว่าเป็นพระบาทของพระศิวะ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วแท่งศิวลึงค์จะมีฐานรองรับที่เป็นสัญลักษณ์แทนเพศหญิง เรียกว่า โยนี สภาพสลักนี้ส่วนกลวงย่อส่วน แต่ก็มองออกว่า เป็นศิวลึงค์ รูปเคารพของไศวนิกาย “พระภิกษุอธิบายเนิบ แววตาหม่นลงเล็กน้อย