1

เสียงซอพื้นบ้านลอยล่องกลางหมู่บ้านในหุบเขา บรรยากาศอบอุ่นในยามเย็นอบอวลด้วยกลิ่นไม้ กลิ่นฟืน และควันข้าวหลามที่ปะทะกันเป็นม่านหมอกจาง ๆ

กลางลานไม้ไผ่หน้าเรือน ยายจันทรานั่งบนเสื่อใบตอง ใบหน้าเต็มไปด้วยริ้วรอยแต่แววตาสงบนิ่ง เธอมองดูงานแต่งเล็ก ๆ ที่เกิดขึ้นตามคำสัญญาเก่าที่เคยให้ไว้กับเพื่อนรักผู้ล่วงลับ...ยายสายหยุด

เด็กสาววัยสิบเจ็ดในผ้าซิ่นเรียบ ๆ นั่งนิ่งหน้าแดงอยู่ข้าง ๆ หญิงชรานั้น...คือแสงฟ้า หลานของยายสายหยุด ผู้ไม่เหลือใครอีกในโลกใบนี้

และชายหนุ่มผู้สวมเสื้อม่อฮ่อมที่แม้จะยืนไม่ค่อยตรงนักเพราะฤทธิ์เหล้าในงานเลี้ยง แต่ดวงตากลับไม่พร่าไหวเลย...คือ เขต อายุยี่สิบเอ็ด ผู้ยอมแต่งงานตามคำสัญญา เพราะรักยายและสงสารเด็กสาวที่ไม่เหลือใครในบ้านอีกแล้ว

“มาอยู่กับยายนะคนดี เป็นสาวเป็นนางอยู่คนเดียวไม่ปลอดภัย จะได้ช่วยดูแลกัน” เสียงยายจันทราเอ่ยกับแสงฟ้าหลานสาวเพื่อนรักด้วยความเอ็นดู เพราะในอดีตเคยสัญญาว่าจะให้หลานแต่งงานกัน

วันนี้สัญญานั้นเป็นจริง

ค่ำคืนล่วงเข้าห้องไม้ใต้หลังคามุงจาก เสียงงานเลี้ยงเงียบลงเหลือเพียงลมเย็นกับเสียงจิ้งหรีด

แสงฟ้านั่งตัวตรงที่มุมเสื่อ ห่มผ้าห่มบาง ๆ มือกำชายผ้าแน่น เขตเดินโซซัดโซเซเข้ามา หยุดยืนมองเด็กสาวที่นั่งเงียบอยู่ตรงมุมห้อง

“ไม่ต้องกลัวนะฟ้า...พี่แค่เมา แต่ยังมีสติอยู่ เธอยังเด็กพี่ไม่ทำอะไรเธอหรอก แค่แต่งงานให้เธอมาอยู่กับยายของพี่เท่านั้น พรุ่งนี้พี่ก็จะไปเป็นทหารแล้ว” เขายิ้มบาง ๆ ก่อนจะล้มตัวลงนอนตะแคงอีกฟากของห้อง

“คืนนี้นอนเถอะ พรุ่งนี้พี่ต้องออกเดินทางแต่เช้า” เสียงเขาพูดแผ่วเบา แต่กลับอบอุ่นเหมือนตะเกียงในความมืด แสงฟ้าหายเกร็งไปมาก ก่อนจะทิ้งตัวลงนอนบ้าง

รุ่งเช้า เสียงไก่ขันปลุกคนในหมู่บ้านก่อนแสงแรกจะพ้นขอบฟ้า

เขตสะพายกระเป๋าผ้าใบเก่า ก้มกราบยายจันทราเงียบ ๆ หน้าบ้านไม้ที่เพิ่งกลายเป็นเรือนหอเมื่อคืนนี้

แสงฟ้ายืนส่งเขาพร้อมกับยายจันทรา

“เดินทางปลอดภัยนะคะพี่เขต”

เขตวางมือบนศีรษะของเธอเบา ๆ แล้วส่งยิ้มจาง ๆ ให้เธอ

“ดูแลตัวเองด้วย พี่จะขยันเขียนจดหมายมาหา”

“ค่ะ” เธอรับคำ แล้วร่างสูงนั้นก็เดินลับลงทางดินแดงสายแคบ ทิ้งไว้เพียงกลิ่นใบไม้ เปลวแดดเช้า และหัวใจเด็กสาวคนหนึ่งที่เพิ่งกลายเป็นภรรยาในนาม

จดหมายฉบับแรกจากแดนทหาร

ถึง แสงฟ้า

พี่เขียนจดหมายฉบับนี้จากชายป่าทางเหนือ ตอนนี้พี่กับพวกพ้องถูกส่งมาประจำที่ชายแดน เพราะช่วงนี้เกิดการปะทะเล็ก ๆ หลายจุด พี่ไม่เป็นอะไรนะ แค่เหนื่อยบ้างตามประสาทหารใหม่

ทุกเช้าต้องตื่นตีห้า วิ่งบนดินแห้งจนฝุ่นจับหน้า เสียงปืนฝึกกลบเสียงนกร้องจนชินหู แต่พอมีเวลานั่งพัก พี่ก็คิดถึงบ้าน คิดถึงยาย...และคิดถึงเธอ

ฟ้าสบายดีไหม อยู่กับยายจันทราเป็นยังไงบ้าง ยายคงขยันตำพริกทำแกงเหมือนเดิม

พี่ไม่ได้ลืมสัญญานะ ว่าจะเขียนหาฟ้าเสมอ พอได้นั่งเขียน พี่ก็รู้สึกว่าเรายังอยู่ใกล้กัน

อย่าลืมตอบจดหมายนะ

พี่เขต

จดหมายตอบจากแสงฟ้า

ถึงพี่เขต

ฟ้าสบายดีค่ะ ยายก็แข็งแรงดี ทุกเย็นเรานั่งตำหมากด้วยกัน ฟ้าหัดสานตะกร้ากับยายด้วยค่ะ ถึงจะยังเบี้ยว ๆ อยู่แต่ยายบอกว่าสวย

ฟ้าดีใจที่พี่เขียนจดหมายมานะคะ อ่านแล้วเหมือนพี่อยู่ใกล้ ๆ เลย

เวลาพี่พูดถึงเสียงปืนกับฝุ่น ฟ้าก็นึกภาพตาม…ไม่รู้จะช่วยอะไรได้ แต่ฟ้าจะสวดมนต์เผื่อพี่ทุกคืน ขอให้พี่ปลอดภัย

ตอนนี้มีแมวจรตัวหนึ่งมานอนใต้ถุนทุกวัน ฟ้ากับยายเลยแบ่งข้าวให้มัน กลางคืนมันชอบมานอนบนตักยายค่ะ

พี่เขตอย่าลืมดูแลตัวเองนะคะ ฟ้ารออ่านจดหมายฉบับต่อไปค่ะ

ฟ้า

จดหมายจากแนวป่าและควันไฟ

ถึงแสงฟ้า

พี่เพิ่งกลับจากลาดตระเวน ได้พักแค่ไม่กี่วันก่อนจะถูกส่งไปอีกจุดหนึ่ง ฟ้าไม่ต้องห่วง พี่ยังปลอดภัยดี พี่ส่งเงินเดือนไปให้ฟ้ากับยายใช้แล้วนะ พี่เองมีเบี้ยเลี้ยงอยู่แต่ในป่าไม่ได้ใช้เงินอะไร ฟ้ากับยายจะได้ไม่ลำบาก

ช่วงนี้มีเสียงปืนบ่อย แต่พี่เริ่มชินแล้ว สิ่งที่ไม่ชินคือเวลานอนคนเดียวในป่า มันเงียบจนคิดถึงคนทรงนั้น

พี่อยากเห็นตะกร้าที่เธอสานจัง ต่อให้เบี้ยวพี่ก็คงว่าเป็นตะกร้าที่สวยที่สุด

อย่าลืมกินข้าวตรงเวลา อย่าทำงานหนัก พี่ฝากยายด้วยนะ

เขียนมาหาพี่บ่อย ๆ นะ พี่อ่านทุกคำ ถ้ามีเวลาจะรีบตอบจดหมายของเธอในทันที

พี่เขต

แสงฟ้าอ่านเนื้อความในจดหมายให้ยายจันทราฟัง นานมากกว่าเขตจะตอบจดหมาย แต่เขาก็ตอบทุกฉบับ เมื่อเขามีโอกาสได้ส่งมันกลับมา

ความผูกพันค่อย ๆ ก่อตัวขึ้นในระยะห่างระหว่างหมู่บ้านกลางป่ากับชายแดนอันห่างไกลความเจริญ

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา แสงฟ้ากับเขตยังคงเขียนจดหมายถึงกันเสมอ ถึงจะนานมากกว่าจะได้รับจดหมายแต่ละฉบับ แต่ทุกถ้อยคำที่ผ่านมือ...ยังคงมีความหมายเหมือนเดิม

เขตในวัยยี่สิบเจ็ด ถูกส่งไปประจำการในหลายประเทศ ป่าเขตร้อน ทะเลทราย หรือเมืองหนาวไม่มีที่ไหนที่เขาไม่ผ่าน แต่ไม่ว่าร่างกายจะอยู่มุมใดของโลก ใจของเขาก็ยังวนเวียนอยู่ในหมู่บ้านเล็ก ๆ กลางป่า

ยายจันทราป่วยหนักมากค่ะพี่เขต ฟ้าไม่รู้จะทำยังไงดี... ถ้อยคำจากจดหมายฉบับล่าสุดส่งมาถึงเขาล่าช้ากว่าปกติหลายเดือน และนั่นทำให้เขตตกใจเป็นอันมาก

เขตตัดสินใจยื่นใบลาออกจากราชการทหารในทันที แล้วรีบเดินทางกลับหมู่บ้านโดยไม่รีรอ

บ้านไม้หลังเดิมไม่เปลี่ยนไปมากนัก ยกเว้นเพียงอย่างเดียวยายจันทราไม่ได้นั่งรอเขาที่ชานเรือนอีกแล้ว

เสียงฆ้องเสียงกลองในงานศพดังก้องในอก เขตเดินเข้าไปเงียบ ๆ ไม่ได้บอกใครว่าเขาจะกลับมา แต่เสียใจที่ไม่ได้กลับมาดูใจยายตอนป่วยหนัก ทำให้เขารู้สึกผิดไม่น้อย